„Bogu k cesći a Serbam k hužytkoju”

Serbska wósada

Ako serbske ewangelske kśesćijany smy mjeńšyna w mjeńšynje. Pó Lutheru smy se weto zwěrili sajźiś jabłušcynku. „Ten spšawny jo kaž bom, sajźony pśi wódnych tšugach, kótaryž swój płod měwa w swójom casu, a jogo list njezaprějo“, stoj w prědnem psalmje. Listy našogo boma njejsu zaprěli, nawopaki, nowe zelene łopjenka su narosli. Na lětnej zgromaźinje jo było łoni konstatěrowane: „Dopokazujomy źeńk ak źeńk, až jo móžno, ze swójskimi mócami slědk dobydnuś rěcne rumy, kenž su zazdaśim zgubjone.“

Wót samego zachopjeńka jo historija Spěchowańskego towaristwa za serbsku rěc w cerkwi wusko zwězana z bazowodemokratiskim gibanim za serbske namše w Dolnej Łužycy, kenž nasta ku kóńcoju NDR. Prědnu serbsku namšu nowšego casa su pśewjadli angažěrowane kśesćijany w lěśe 1987, a lěto pózdźej jo se załožyła źěłowa kupka Serbska namša. Taka kupka lajkow a duchownych, kenž zgromadnje pśigótuju namše, jo jadnorazna za cełu cerkwju. Pśibližujomy se něnto 300. serbskej namšy. Wažne za ten jubilej jo hyšći něco drugego: Pó wušej 150 lětach pśetergnjenja změjomy w pśiducem lěśe zasej śišćanu dolnoserbsku Bibliju. Za tym, až w lěśe 2011 su wujšli žedne bibliske teksty w modernizěrowanej formje ako „Dolnoserbske perikopy”, kenž se wužywaju na serbskich namšach, su se Dolnoserby južo dłujko nowe wudaśe cełeje Biblije w swójej rěcy žycyli. Pśez wušej pěś lět jo wobźěłała bibliska kupka Spěchowańskego towaristwa za serbsku rěc w cerkwi a Serbskego instituta originalny tekst, aby w źinsajšnem pšawopisu mógał wujś w digitalnej formje abo ako nowośišć.

„Musymy wěźeś, wótkulž pśiźomy, gaž comy wěźeś, ceje smy. Njejsmy jano my sami. Smy teke naš póchad”, groni teolog Fulbert Steffensky. Hynac gronjone: Historija nigdy njezajźo, zabydnjomy ju jano z głuposći. To njepłaśi jano za historiju, teke za wěru abo za rěc. Z tym jo definěrowany tśirožk zapśimjeśa – historija, wěra, rěc –, kótaryž stoj w srjejźišću našogo towaristwa. W našej cerkwi mamy prědny raz wót reformacije sem kazniski zakład za rownopšawnosć Serbow. Z tym njejo wšykna kśiwda zabyta a wódana, ale wiźimy to ako dobry zachopjeńk. Źinsa mamy dowěrliwe zgromadne źěło z cerkwinymi wjednistwami wšych rowninow. Na nimskem boce su partnarje, kenž su Serbam pśichylone. Widobnosć Serbow w cełej cerkwi jo narosła. Tak su nam z Podstupima na pśikład napisali: „Na mšy we wósaźe Bornstedt smy zběrali kolektu we wusokosći 107,66 € za serbske dušepastyŕstwo a za serbsku wósadu.“ Pśispomnjeś musymy, až teke fararje w Dolnej Łužycy su zawupytnuli, až serbska rěc jo wažna. Gaž se wobej boka z dowěru bližytej, změjo serbska rěc w cerkwi a towarišnosći pśichod. Smy sćerpnje, ale wótergi se zda, až rozsuźenja traju pśedłujko. Našo towaristwo jo se aktiwnje zaměšało do diskusije wó serbskej rěcy w šulach. Dwa raza smy napisali zjawny list na bramborske kubłańske ministaŕstwo z konkretnymi naraźenjami. Bóžko žedno wótegrono njejsmy dostali.

Źěło z dorostom jo za nas wjelgin wažne. Na wjele zarědowanjach su byli młodostne bejnje aktiwne, na pśikład w koronakrizy na wšakich online namšach. Na zmakanju młodeje serbskeje wósady, kótarež jo se wótměło lětosa k prědnemu razoju, jo se wukopało, až młodostne dejali móc wuwijaś sami swóje ideje. Ramik za to móžo daś našo nowe serbske wósadne zmakanišćo w Chmjelowje.

Zaměr našogo towaristwa jo, spěchowaś zwisk mjazy wěru a serbskeju rěcu. Smy optimisty, až w zmysle našogo mota w nadpismje, pśewzete wót fararja Jana Běmara, nam se to nadalej raźijo.

Artikel w Nowem casniku, 2020-11-05
Bibliski citat pó: Biblija abo to zełe Sswėte Pißmo Starego a Nowego Teʃtamenta, do ßerʃkeje rėzy pcheʃtawjone, wot nowotki pilṅe pʃcheglėdane a pʃcheporėżane. Hala: Kanʃtein (1868).