Komentar k Serbskej iniciatiwje za měr w Ukrainje
Som zaźiwany, až nichten wót awtorow iniciatiwy njejo pśišeł na ideju, mě se pšašaś, co ja wót togo źaržym. Jo ga derje znate, až som wót slědnego lěta powědaŕ źěłoweje kupki słowjańskich mjeńšynow we FUEN (Federalistiska unija europskich narodnosćow). Ukraina a tamna wójna jo stawna tema FUEN a pśedmjat wšakich deklaracijow a naraźenjow. Abo jo se něchten informěrował pla Ukrainarjow ako na pśikład pla teje ukrainskeje doktorandki lipšćańskeje sorabistiki, kótaraž póchada z wobsajźonego Ługanska, kak wóna se ma a co wóna se mysli wó okupaciji abo wó pózdatnem „neutralnem pasmje“? Ceła Ukraina jo swóju šansu měła ako neutralne pasmo, ale nichten njejo to kśěł. W prědnej rěze nic rusojske mócnarje, kenž měni, až Ukraina słuša do jich imperiuma.
Werchowna rada Ukrainskeje jo wobzamknuł w decemberje 2023 nowu kazń wó narodnych mjeńšynach. Lěcrownož hyšći njejsu wšykne problemy rozwězane, Europska unija jo wjelgin chwaliła póstup. FUEN jo w dobrem kontakśe z tamnymi mjeńšynami. W aprylu ja se sam póram do Ukrainskeje, aby se informěrował wó situaciji Rutenow. Na wjelikem forumje wó Ukrainje załožby Konrada Adenauera we februarje w Barlinju jo było wiźeś, až njeglědajucy na wójnu kraj jo na dobrem puśu do europskeje integracije a njetrjeba žedno rozpokazanje słowjańskich ludow za reorganizaciju administracije, ako apel naraźijo.
Ja derje rozmějom póžednosć za měru, až se sam cujom zawězany kśesćijańskej měrowej etice. Ale napadowańsku wójnu se njeskóńcyjo ze spušćenim 100 měrowych gołubjow. Ten „cesćony kněz prezident Putin“ jo rowno skšuśił swóju diktaturu z tym, až jo dał zamordowaś wobuznego pśeśiwnika Alekseja Anatoljewiča Nawalnego. W apelu citěrowanej sw. Cyril a Metod njamatej nic ze suroweju rusojskeju politiku cyniś, rowno gaž se moskojski patriarch Cyril I. se wjelicujo pódla diktatora. W něntejšnej Rusojskej jatšy njejsu statny swěźeń. Ale casy budu se měniś… Som wiźeł prědny rusojski jatšowny marš, ako luźe su se zmužnje wudali na zakopowanje Nawalnego.
Barbarstwo se njeskóńcyjo tym, až se jomu źělnje pśigłosujo abo jogo propaganda se wóspjetujo. Pódaś druge lico njegroni se pónižyś, ale pominaś wiźony byś ako rownopšawny. To jo to, což Ukraina cyni. Wóna njejo žeden wazalowy stat Rusojskeje, z kótarymž wóna móžo wobchadaś, ako co. W apelu se pišo, až sankcije deje pśestaś. Ale co jo ze cłowjeskim śerpjenim, ze znicowanymi městami? Chto za to zapłaśijo? Něntejšna rusojska diktatura njesmějo dobyś, nic drugego njepśiźo do pšašanja.
Ja som pśeznanjony, až wětšyna serbskego luda to teke tak wiźi. Pśeśiwo tomu, což awtory apela su twarźili, ja cwiblujom, až Serby napšawdu jich naraźenje mógu slědowaś. Teke druge słowjańske kraje to njebudu pódpěrowaś.
Hartmut S. Leipner, komentar w górnoserbskej rěcy w Serbskich Nowinach 11.03.2024
Libotka 